O NAMA
OPŠTINA VELIKO GRADIŠTE
Uvod
Opština Veliko Gradište pruža raznoliku turističku ponudu koju čine velika prostranstva očuvane prirode, jezero i raznovrsni spomenički fond, od arheoloških lokaliteta, sakralnih objekata, preko spomenika narodne graditeljske tradicije do istorijskih obeležja novijeg porekla, a koja može biti veoma interesantna za poslenike privrede, ljubitelje prirode, za istoričare i naučnike drugih disciplina i naravno privlačna za turiste.
Granice (lokacija)
Opština Veliko Gradište se nalazi u severoistočnom delu Srbije u sastavu Braničevskog okruga. Od Beograda je udaljena 120 km. Prostire se na površini od 328 kvadratnih kilometara i ima 26 naselja. Graniči se sa na zapadu sa opštinom Požarevac, na jugu i jugozapadu sa opštinom Malo Crniće, na jugoistoku sa opštinom Kučevo, na istoku sa opštinom Golubac, a na severu, preko Dunava sa susednom Rumunijom. Činjenica da se nalazi na samoj srpsko-rumunskoj granici povećava turističku vrednost Velikog Gradišta. Centar opštine je grad Veliko Gradište koji se nalazi na desnoj obali Dunava i levoj obali Peka. U ovom predelu niski Banat i dolina Velike Morave prelaze u planinsko područje istočne Srbije.
Geosaobraćajni položaj
Veliko Gradište ima dobro razvijen kako drumski tako i rečni saobraćaj. Kroz Gradište prolazi magistralni put Đerdapska magistrala. Ovaj put povezuje područje Đerdapa sa autoputem preko Požarevca. Ova magistrala osim opština Požarevac i Veliko Gradište zahvata i opštine Golubac, Donji Milanovac i Kladovo. Ovim pravcem se kreće sve veći broj turista, kako iz zemlje tako i iz inostranstva. Južnim delom opštine prolaze magistralni put Beograd-Kladovo i železnička pruga. Veliko Gradište je i sa ostalim okolnim gradovima povezano dobrim asfaltnim saobraćajnicama.
Međunarodni saobraćajni značaj Dunava, koji povezuje zapadnu Evropu sa Crnim morem, svakako je najznačajnije obeležje ovog grada. Pristanište Velikog Gradišta prihvata brodove svih veličina i namena, od luksuznih turističkih do transportnih. U Gradištu je carinarnica, pa je to razlog da sve bele lepotice na svom putu, kraće ili duže zastanu u njemu.
Turistički položaj
Veliko Gradšte ima izuzetno dobar turistički položaj, nalazi se na raskršću bitnih putnih pravaca i u blizini je privredno razvijenih gradova. Srebrno jezero, dragulj kontinentalnog turizma u ovom delu Srbije, izuzetne lepote, od 1971. godine, kada je rukavac Dunava koji je obilazio oko ostrva pregrađen nasipom,u gornjem toku, postalo je omiljeno izletište i okosnica turizma u ovom kraju, pa je nazvano i srpsko more.
Teritorija opštine Veliko Gradiste izuzetno je bogata vodama sto čini specifičan turistički motiv i čest razlog posete ovom gradu. Mnogi ribolovci, domaći i strani, gosti su tokom cele godine, a obilje vode i dobra klima pružaju sve uslove za poklonike aktivnog odmora, pa su česti gosti koji uživaju u skijanju na vodi, jedrenju, vožnji kajakom… Na jezeru se nalazi i Nacionalni veslački centar.
Ušće Peka u Dunav, osim odličnih pejzaža koji privlače veliki broj umetnika izuzetno je interesantno za biologe kao i posmatrače ptica. Izgradnjom Hidroelektrane Đerdap i podizanjem nivoa Dunava, na ušću Peka formirao se mali zaliv koji je ubrzo postao utočište za mnoge ptičije vrste, a posebno za ptice selice koje imaju svoju adu kod sela Ram, a najveća koncentracija im je tokom januara. Pre nekoliko godina jedna međunarodna ekspedicija na ovom mestu identifikovala je 136000 primeraka 25 ptičijih vrsta.
Veliko Gradište ima dobre potencijale za razvoj lovnog turizma. Lovci ovde imaju priliku da uživaju u lovištu Ramski rit. Na području opštine su stalno gajene vrste: srna, divlja svinja, zec, fazan i poljska jarebica a od predatora ponekad u lovište zađu šakal i lisica.
Ovaj deo naše zemlje posebno je interesantan biciklistima. Biciklističke trase Evrovelo 6 i Evrovelo 13, na teritoriji Velikog Gradišta prate put Golubac, Gradište, Zatonje, Ram. Kod sela Ram, na obali Dunava predviđena je skela za prevoz biciklista na teritoriju Vojvodine.
Od sela Rama preko Zatonja, Velikog Gradišta i Požežena, sve do Golupca prostire se Ramsko-golubačka peščara, ukupne dužine 70 kilometara.
Okosnicu privrednog razvoja opštine čine poljoprivreda i turizam. U strukturi privrede najznačajnije mesto ima poljoprivreda, pa se na oraničnim površinama pretežno gaje kukuruz, pšenica, industrijske kulture, voće i povrće. Sela u donjem toku Peka – Tribrode, Carevac, Kusiće i druga, poznata su kao sela nadaleko poznatih povrtlara koji se mogu sresti na pijacama širom Srbije. Poljoprivrednici ovog kraja su i vrsni proizvođači zdrave hrane. Ostrovo, Carevac i još neka sela poznata su po čuvenom pasulju „gradištanac“. Stočari ovog kraja pretežno gaje krave, svinje i živinu
Razvoj turizma u opštini Veliko Gradište unapređen je zahvaljujući projektu Silver lake resort-a. Projekat je primer strateškog povezivanja lokalne zajednice opštine Veliko Gradište sa investitorom. Kompleks Silver lejk posluje sa hotelom opremlčjenim za kongresni turizam, akva park, mini golf i teniske terene, turistički brod i veliki restoran na samoj obali. Ribolovni tereni Terahum takođe su pod upravom Silver lake resort-a.
Prirodne turističke vrednosti
Reljef ( geološke i geomorfološke karakteristike)
Petnaestak kilometara severozapadno od Velikog Gradišta, nizvodno do Golupca, desna obala Dunava sastoji se od niskog terena nastalog od vodenog nanosa. U neposrednoj blizini ušća Peka u Dunav nalazi se peščani rit, jedino više zemljište na prostoru od Rama do Golupca, na kome je izgradjeno Veliko Gradište. Do izgradnje brane na obalama Dunava i Peka okolni prostor bio je često plavljen. Uzani prostor, uzvodno i nizvodno, pored desne obale Dunava, predstavlja oblast Ramsko-Golubačke peščare sa mnogo peščanih dina. Južnije od zone živog peska nalazi se zona lesa, koju čine duboke jaruge i potoci, nastali kao posledica procesa erozije. Zona lesa i živog peska predstavljaju severnu granicu Braničeva, niskog predela koji je od obronaka Homoljskih planina na jugu i Kučaja na istoku, blago nagnut ka severu.
Područje opštine Veliko Gradište je pretežno ravničarsko, preko 60% čine ravnice (najveća ravnica u opštini je Stig), više brežuljkasto zemljište čini 25% a brdsko područje svega 15% površine. Najviša uzvišica je lipovačka (362 m), a najniža tačka ušće Peka (68 m). Sam grad nalazi se na nadmorskoj visini od 81 metar.
Ovakav reljef nema dovoljno atraktivnih motiva koji se mogu neposredno uključiti u turistički promet, odnosno nema samostalne turističke motive.
Klima
Klima je ovde umereno-kontinentalna s dugim toplim letima i relativno visokim temperaturama. Veliko Gradište je tokom jula i avgusta često najtopliji grad u zemlji. Najtopliji mesec je, svakako, juli sa srednjom temperaturom od preko 25º C. Topografski položaj, peščani rt koji se upire u Dunav, okolne močvare i Pek, u značajnoj meri određivali su mesto i značaj ovog grada. To je jedino gradsko naselje u Srbiji koje u svom nazivu sadrži, ne samo pojam naselja-tvrđave, već i naznaku da je to i u prošlosti bilo veće utvrđenje oko koga se razvio sam grad.
Naselje Veliko Gradište
U podnožju Karpata i Homoljskih planina, u zagrljaju plavog Dunava i zlatonosnog Peka, smestilo se Veliko Gradište. To je, lep gradić simpatičnih ulica sa mnoštvom cvetnih bašta, zelenih travnjaka i lepo uređenih balkona pa ga, sa širokim dunavskim kejom i starom čaršijom, prozvaše rajem za oči i melemom za dušu, a sa Srebrnim jezerom i šumovitim Belim Bagremom, i fabrikom zdravlja. Veliko Gradište nalazi se na Đerdapskoj magistrali, 114 km od Beograda, pa kako od Rama Veliko Gradište počinje ovaj deo zovu i predvorjem Đerdapa.
